Zarys historii szkoły Drukuj

Początki szkolnictwa w Łukawcu sięgają II połowy XIX. Zanim jeszcze szkoła powstała niektórzy rodzice posyłali swoje dzieci do domu kościelnego Franciszka Kawalerskiego, zwanego Kramarczykiem. Ten za drobną opłatą uczył podstaw czytania i pisania.

W. Czarnecki w swoich wiadomościach zebranych w przewodniku po ziemi lubaczowskiej podaje, że pierwszy budynek szkolny powstał w 1880 roku. Stał na tym samym placu co obecny, tylko bliżej drogi. Był on zwykłą chatą krytą strzechą. Mieściła się w nim jedna izba szkolna oraz pokoik i kuchnia dla nauczyciela. Kończono cztery klasy, była też jakaś klasa dopełniająca. Chodzono do szkoły najwyżej do 12 lat, wielu uczniów kończyło ją wcześniej, bo dzieci były potrzebne w domu do pomocy.

W tej szkole uczono się do października 1920 r. tj. 28 lat. Przetrwała ona I wojnę światową , lecz spłonęła w wielkim pożarze Łukawca 4 października 1920 r. Przez jakiś czas nauka odbywała się w izbach wynajmowanych u gospodarzy i w sali Domu Ludowego.

W tych warunkach uczono się do 1936 roku, kiedy to ukończono wznoszenie nowego budynku szkolnego. Udało się to dzięki inicjatywie pracującego tu już Bolesława Müllera, który objął też kierownictwo szkoły.


Bolesław Müller
Bolesław Müller

Murowany, piętrowy budynek stanął na dawnym placu szkolnym, a już we wrześniu tego roku rozpoczęto w nim naukę.


otwarcie nowej szkoły
Otwarcie nowej szkoły w 1936 roku. (B. Müller drugi z prawej strony w ostatnim rzędzie. Chłopiec z przodu to jego syn, za nim żona Zofia z córką Jadwigą)

B. Müller był nie tylko nauczycielem, ale i społecznikiem, który dla miejscowej społeczności miał wielkie zasługi. Jako oficer rezerwy pułku podhalańskiego w sierpniu 1939 roku opuścił wieś, rodzinę i szkołę, by nigdy już nie powrócić – trafił do obozu jenieckiego w Starobielsku i podzielił los polskich oficerów zamordowanych na Wschodzie.


Podporucznik B. Müller
Podporucznik B. Müller

Rozpoczęła się wojna. Do Łukawca wkroczyli najpierw Niemcy, potem Rosjanie. Zmieniono organizację i oddziały szkolne. Funkcję kierownika szkoły pełniła Zofia Müller, aż do 13 kwietnia 1940 roku, kiedy to wraz z dziećmi została wywieziona do Kazachstanu.

Nauka w szkole trwała z różnymi przerwami, a budynek szkolny pełnił w czasie wojny rozmaite funkcje: szpitala, schronu, posterunku MO. Ocalał, ale został obrabowany i zdewastowany.

Pierwszy po wojnie , już w Polsce Ludowej, początek roku szkolnego odbył się 10 IX 1945 r. Funkcję szkoły znów objęła Z. Müller, która wróciła z zesłania.


Zofia Müller
Zofia Müller

Trudno początkowo mówić o normalnych warunkach pracy, co roku ulegają one jednak poprawie wraz z odradzającym się życiem. Grono nauczycielskie jest skromne. Od 1949/50 r. szkoła staje się 7-klasowa, o 4, 5 a nawet 6 nauczycielach. Nie była szkołą zbiorczą, ale uczęszczali tu do klas VI i VII uczniowie z Majdanu Lipowieckiego i Szczutkowa, do czasu utworzenia tych klas w swoich miejscowościach. Liczba uczniów w latach 1951 – 1960 wynosiła od 185 do 250.

Od roku 1953/4, po przejściu na urlop pani Z. Müller, obowiązki kierownika do roku 1960/61 pełniła długoletnia nauczycielka, G. Wnorowska, a po jej przejściu na emeryturę pracujący tu jako nauczyciel Edward Misztal. Jak pisze w kronice szkolnej G. Wnorowska, „(…) w obsadzie stanowisk nauczycielskich były wciąż zmiany, skład osobowy uczących zmieniał się co roku, a nawet w ciągu roku. Przyczyny były różne. Ta płynność miała wybitnie ujemny wpływ na wyniki pracy dydaktycznej.” Zaznaczyć trzeba, że warunki pracy w Łukawcu w pierwszych latach po wyzwoleniu były pod wieloma względami, szczególnie mieszkaniowymi, trudne. Dlatego w 1961 roku powstał dom dla nauczycieli (2 mieszkania rodzinne i 3 kawalerskie ze wspólną kuchnią).

W szkole odbywała się też w miesiącach zimowych nauka wieczorowa na kursach dla dorosłych, organizowała Uniwersytet Powszechny, Szkołę Zdrowia, kursy Przysposobienia Rolniczego dla młodzieży.

W latach 60.tych rozpoczęto rozbudowę szkoły, w tej części mieści się obecnie szkoła podstawowa. Od 1969 roku to już szkoła 8-klasowa. W 1969 roku nadano jej imię „Bohaterów września 1939 roku”. Na pamiątkowej tablicy czytamy: „Ku wiecznej chwale bohaterskim obrońcom ziemi ojczystej, synom ziemi lubaczowskiej, kpt. Władysławowi Ważnemu, płk. Stanisławowi Dąbkowi, gen. Józefowi Kustroniowi oraz innym imiennym i bezimiennym bohaterom września 1939 roku (…)”.

Kolejni dyrektorzy szkoły to pan Jerzy Soboń (od roku szkolnego 1972/3) i pan Antoni Mach ( od 1979/80). Powstaje też oddział przedszkolny.

Od roku szk.1981/2 pracuje się już pięciodniowym tygodniem zajęć.

W listopadzie 1988 roku rozpoczęto rozbudowę szkoły i budowę sali gimnastycznej.


Sala gimnastyczna od strony podwórza szkolnego
Sala gimnastyczna od strony podwórza szkolnego

Widok ogólny na tle szkoły już istniejącej
Widok ogólny na tle szkoły już istniejącej

13 kwietnia 1991 roku dokonano wmurowania i poświęcenia tablicy poświęconej pamięci B. Müllera, kierownika szkoły w latach 1930-39, więźnia Starobielska.


Uczestnicy uroczystości zebrani pod tablicą ku czci B. Müllera oczekują na mszę polową
28 kwietnia 1991 roku. Uczestnicy uroczystości zebrani pod tablicą ku czci B. Müllera oczekują na mszę polową

Pani Jadwiga Letka – córka B. Müllera przed tablicą poświęconą jej Ojcu
Pani Jadwiga Letka – córka B. Müllera przed tablicą poświęconą jej Ojcu

Rok szkolny 1994/5 wzbogacił szkołę o długo oczekiwaną salę gimnastyczną, pracownię komputerową - jedną z pierwszych w powiecie (część środków pochodziła ze sprzedaży drzewa z lasu wiejskiego), jedną salę lekcyjną w dobudowanej części szkoły. Wciąż modernizowano placówkę, teraz przyszła kolej na centralne ogrzewanie i …sanitariaty w budynku (rok szkolny 1996/7).


poświęcenie sali gimnastycznej
12 grudnia 1993 roku bp. Jan Śrutwa dokonuje poświęcenia sali gimnastycznej

uaktualniony sztandar szkolny
1 czerwca 1999 rok. Dyrektor szkoły w Łukawcu pan Antoni Mach wbija pamiątkowy gwóźdź w drzewce nowego, uaktualnionego sztandaru szkolnego. Obok uczniowi: Agnieszka Krzyszkowska i Romek Woszczak)

Nowy sztandar Szkoły Podstawowej.
nowy

nowy

Kolejne lata przyniosły zmiany związane z reformą edukacji. W roku szkolnym 1999/2000 wprowadzono kolejny etapu edukacyjnego: gimnazjum. Umieszczono go w „starej”, przedwojennej części budynku, która została wyremontowana. Dyrektorem Gimnazjum nr 2 została pani Bronisława Dukacz. W październiku 2000 roku szkole nadano imię Jana Pawła II i sztandar, poświęcony przez bp. Mariusz Leszczyńskiego. Gimnazjum należy do Rodziny Szkół im. Jana Pawła II.


prezentacja sztandaru
Dyrektor Gimnazjum pani Bronisława Dukacz prezentuje sztandar szkolny.

Ślubowanie uczniowskie
Ślubowanie uczniowskie

Pan mgr Antoni Górecki, starszy wizytator Kuratorium Oświaty wbija pamiątkowy gwóźdź
Pan mgr Antoni Górecki, starszy wizytator Kuratorium Oświaty wbija pamiątkowy gwóźdź

Kilka lat później powołano Zespół Szkół Publicznych, który zaczął funkcjonować od 1 września 2004 r.

W październiku ks. bp Jan Śrutwa poświęcił pamiątkową tablicę na gimnazjum, związaną z Patronem, Janem Pawłem II.


Ks. bp. Jan Śrutwa dokonuje poświęcenia tablicy na gimnazjum
Październik 2004r. Ks. bp. Jan Śrutwa dokonuje poświęcenia tablicy na gimnazjum

Pamiątkowa tablica poświęcona patronowi gimnazjum
Pamiątkowa tablica poświęcona patronowi gimnazjum

Funkcję dyrektora Zespołu Szkół Publicznych pełnili:

- od momentu jego powstania w 2004 r. do końca listopada 2006 r. – Bronisława Dukacz
- od 1 grudnia 2006 r. do 31 sierpnia 2012 r. - Bogumiła Skoczyńska
- od 1 września 2012 r. Dariusz Bogusz.

Szkoła od początku swego istnienia, a więc od czasów przedwojennych była nie tylko miejscem nauki, ale i ośrodkiem kultury i wielu inicjatyw środowiskowych. Choć przez lata jej istnienia wiele się zmieniło, jej historia wciąż jest zrośnięta z historią wsi i kraju. A to wszystko dzięki pracy wielu pokoleń, bo jak powiedział Jan Paweł II: „Pamięć o przeszłości, to zaangażowanie w przyszłość”. Dlatego szkoła dba o pielęgnowanie pamięci narodowej i wychowanie patriotyczne. Za szczególnie zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i ich czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu została odznaczona Medalem Pro Memoria.

14 października 2016 roku, w Dzień Edukacji Narodowej, obchodziliśmy 80-lecie istnienia Szkoły, które związane jest z rocznicą jej wybudowania w 1936 roku.

Wśród gości jubileuszu była również Rodzina budowniczego i kierownika: córka- pani Jadwiga Letka i jego prawnuk - Łukasz Wardyn z synem. Aby utrwalić jubileusz przed budynkiem szkoły posadzony został Dąb Pamięci.

Od dnia 01.09.2017 r. szkoła, w wyniku reformy oświaty, zmieniła nazwę na Publiczną Szkołę Podstawową w Łukawcu i znowu stała się ośmioklasową, do września 2019 roku z oddziałami gimnazjum. Rok 2018/ 2019 był ostatnim rokiem funkcjonowania gimnazjum.

Wyrazem wychowania patriotycznego było również uczczenie 100 - lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. W dniu 21 września 2018 r. z inicjatywy dyrektora szkoły Pana Dariusza Bogusza oraz drużynowego dh Roberta Golisa odbyła się uroczystość, podczas której – dzięki ofiarności darczyńców- nadano sztandar 25 Drużynie Harcerskiej w Łukawcu, która otrzymała imię Bolesława Műllera. Sztandar szkoły podstawowej został uhonorowany Krzyżem Czynu Zbrojnego Polskiej Samoobrony na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Odsłonięto również tablicę upamiętniającą 72 rocznicę powstania ZHP w Łukawcu. Została ona ufundowana przez Harcerski Krąg Seniora w Lubaczowie i odsłonięta przez dh Władysława Mokrzyckiego z przedstawicielami harcerzy- seniorów. Aby utrwalić moment 100-lecia niepodległości został zasadzony Dąb Niepodległości.

Natomiast 27 września 2019 r. zorganizowano uroczystość związaną z 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej i świętem Publicznej Szkoły Podstawowej w Łukawcu noszącej imię Bohaterów Września 1939. Stała się ona okazją do wmurowania pamiątkowej tablicy ku czci obrońców Ojczyzny.

Historia szkoły to czas przeróżnych przemian społecznych, gospodarczych i reform oświatowych. Od początku nadrzędnym jej celem jest, aby uczniowie jak najlepiej zostali wyposażeni w wiedzę, umiejętności i wartości. Systematycznie zmienia się baza szkoły. Przez ostatnie lata wzbogaciła się o place zabaw, położono wokół budynku nawierzchnię asfaltową, częściowo ogrodzono plac szkolny, wyremontowano salę gimnastyczną, przeprowadzono prace termomodernizacyjne, w tym wymianę instalacji centralnego ogrzewania i docieplenie budynku.

W dniu 24.10.2017 r. zostało oficjalnie otwarte do użytku szkolnego boisko wielofunkcyjne.

Powstał bezpieczny parking.

Przybyło też pomocy dydaktycznych i dodatkowego sprzętu. Uczniowie korzystają z dwóch pracowni komputerowych, sale wyposażone są w tablice multimedialne i sprzęt audiowizualny.

Wciąż się tu wiele dzieje. Jak czytamy w kronice szkolnej, „(…) tyle lat życia szkolnego to zdawałoby się nuda i jednostajność. A jednak, jeśliby napisać powieść, nie wykraczając poza historię tej szkoły, okazałoby się, że jest to patetyczna historia wsi, historia Polski, historia wreszcie człowieka we wszystkich niemal przejawach jego losów, i osobistych, i społecznych. Rozmaitości nie brakłoby w tych dziejach.”

Rozwijaniu i pogłębianiu uczuć patriotycznych i więzi z Ojczyzną służyła również uroczystość z 4 września 2023 r., kiedy to dokonano odsłonięcia Muralu na murach szkoły w ramach projektu „Pamięci Bohaterów Września 1939 roku – mural na Publicznej Szkole Podstawowej”, dofinansowanego ze środków Biura „Niepodległa”. Jego wstępny projekt został przygotowany przez Krzysztofa Kuchciaka, zaś projekt ostateczny jest autorstwa i wykonania Pani Magdaleny Szpyt, absolwentki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

I tak jest nadal.